جهنمی که ما ساخته ایم

آدمی گاه در چاه ویلی فرو می‌افتد که به دستان خویش حفر کرده است. گناه‌هایی که از من و ما سر می زند، پیش و بیش از هر کس، دودش به چشم خود ما می‌رود.

به تعبیر سعدی علیه الرحمه:

آنچه می‌خوانید بازنوشته‌ی درس اخلاق حضرت آیت‌الله‌العظمی مظاهری از مراجع عظام تقلید است که به همین موضوع اختصاص یافته است.

جهنم، ساخته و پرداخته اعمال انسان

پروردگار عالم، جهنم ندارد، بلکه اعمال آدمی جهنم را می‌سازد. لذا وقتی جهنمی‌ها به جهنم می‌روند، خداوند یا ملائکه می‌گویند: «ذلِکَ به ما قَدَّمَتْ أَیْدیکُمْ»¹(این بخاطر چیزی است که دستهای شما از پیش فرستاده (و نتیجه کار شماست))، یعنی عذاب‌هایی نظیر گزندگی مار و عقرب و غل و زنجیرهای آتشین که در جهنم است، خود انسان تهیه کرده و از پیش فرستاده است. لذا گناه، حتی اگر به نسبت کوچک باشد، از این نظر که زندگی انسان را تباه می‌کند و او را جهنمی می‌کند، خیلی بزرگ است و باید از آن اجتناب شود.